Chùa Chén Kiểu độc đáo của người Khmer ở Sóc Trăng

Chùa Chén Kiểu, một ngôi chùa nằm trong hệ thống chùa Khmer Nam Bộ tại Sóc Trăng, nổi tiếng với phong cách kiến trúc “độc nhất vô nhị”. Đây là một điểm hành hương tâm linh quan trọng và cũng là nơi du khách có thể tìm hiểu về văn hóa độc đáo của người Khmer.

Chùa Chén Kiểu nổi bật với kiến trúc độc đáo, nét đặc trưng chính là việc sử dụng các mảnh chén, dĩa, sành sứ để ốp lên tường thay vì sử dụng các vật liệu truyền thống như xi măng, gạch. Điều này đã tạo nên một bức tường độc đáo, đẹp mắt và ấn tượng. Những mảnh vỡ chén, dĩa này được sắp xếp và ghép lại thành các hoa văn trang trí tinh tế, tạo nên sự độc đáo cho ngôi chùa.

Lịch sử hình thành chùa Kén Kiểu

Chùa Chén Kiểu, còn được biết đến với tên gọi khác là chùa Sà Lôn, thuộc xã Đại Tâm, huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng. Ngôi chùa nằm dọc theo quốc lộ 1A, cách trung tâm thành phố Sóc Trăng khoảng 12 km, theo hướng từ thành phố này đi Bạc Liêu.

Chùa Chén Kiểu, còn được gọi là chùa Sà Lôn, có tên gốc Khmer là Wath Sro Loun. Tên Sà Lôn được chuyển từ cách phát âm dễ nghe của từ Sro Loun, xuất phát từ chữ Chro Luong – một cái tên của một con rạch dọc theo đường làng trước đây ở gần chùa. Tên này cũng được áp dụng để đặt tên cho ngôi chùa.

• Xem thêm >>> CÀ MAU – CẦN THƠ 3N3D

Lịch sử của chùa Chén Kiểu bắt đầu vào năm 1815 khi nó được xây dựng bằng các nguyên liệu tự nhiên như lá cây, gỗ và đất, tương tự như nhiều ngôi chùa Khmer khác. Trong thời gian chiến tranh, ngôi chánh điện của chùa đã bị hư hại nặng nề do tác động của bom đạn. Đến năm 1969, ngôi chùa được xây dựng lại với kiến trúc hiện tại, bao gồm chánh điện, sala, tháp bảo và nơi lưu giữ sách kinh.

Trong quá trình xây dựng lại, do tình hình thiếu vật liệu xây dựng, các vị sư đã đưa ra ý tưởng sáng tạo bằng cách quyên góp các mảnh chén, dĩa từ bà con trong phum (cộng đồng) và sóc để ốp lên tường. Ý tưởng này không chỉ tiết kiệm kinh phí xây dựng mà còn tạo nên các họa tiết trang trí độc đáo và ấn tượng trên tường ngôi chùa. Từ đây, chùa còn được biết đến với cái tên thứ hai: “Chùa Chén Kiểu”.

Nghệ nhân Khmer đã tận dụng một cách tinh tế số lượng chén và đĩa này để trang trí các thành tường, cột tháp, tạo nên một tác phẩm kiến trúc hài hòa và ấn tượng. Các vật phẩm còn nguyên vẹn đã được ốp trực tiếp lên tường, hoặc thậm chí được sử dụng để tạo thành hàng rào xinh xắn bao quanh các hành lang hay tay vịn cầu thang. Những mảnh vỡ hoặc đồ sứt mẻ cũng không bị bỏ đi, mà được khéo léo sắp xếp và kết hợp với nhau để tạo ra những hoa văn trang trí độc đáo và cuốn hút.

Kiến trúc và trang trí độc đáo của chùa

Khi bước vào Chùa Chén Kiểu, ấn tượng đầu tiên chắc chắn là cổng tam quan với ba ngôi tháp đặc trưng, được chạm khắc hoa văn tinh tế và trang hoàng bằng màu sắc rực rỡ, đúng theo phong cách truyền thống Angkor Campuchia. Trong bộ ba tháp này, tháp ở giữa tỏa sáng với lồng kính bên trong, vinh danh một tượng Phật ngồi uy nghi trên đỉnh.

• Xem thêm >>> Thuê xe đi Sóc Trăng

Chung quanh ngôi chùa, tường rào được trang trí bằng hình ảnh tiên nữ Apsara đang múa, mang ý nghĩa hòa bình và thịnh vượng. Tại hai bên cổng vào, hai tượng sư tử đá với ánh mặt hướng ra đường, tượng trưng cho sự bảo vệ ngôi chùa. Trên thành cổng, dòng chữ Khmer và chữ quốc ngữ “Chùa Sà Lôn (Chén Kiểu)” gợi lên tên của ngôi chùa.

Lối vào chùa được trang trí bằng hai hàng tượng thần Kâyno (kerno), mỗi tượng mang khuôn mặt tiên nữ Apsara, tượng trưng cho vẻ đẹp vĩnh hằng và thân hình chim thần Garuda, biểu tượng cho sức mạnh. Khu vực xung quanh chùa rộng lớn với nhiều cây xanh tạo cảm giác thoải mái cho du khách.

Như các ngôi chùa Khmer khác, mái của Chùa Chén Kiểu được thiết kế với ba lớp mái so le, mái trên cùng nhỏ hơn. Gờ mỗi tầng mái được trang trí với hoa văn, họa tiết và các hình ảnh truyền thống của văn hóa Khmer, mang ý nghĩa của sự an lành và siêu thoát. Mái tam giác ở phần trên được trang trí với màu sắc tươi sáng, tạo nên hiệu ứng tương tự như tấm thảm nhiều màu trải giữa bầu trời. Hai đầu đao cong vút trên hai bên mang đến cảm giác giao hòa tâm linh, gắn kết với đấng cứu rỗi linh hồn con người, phù hộ và đồng trì cho cuộc sống an lành, thành công.

Tính độc đáo của ngôi chùa thể hiện rõ nhất ở mặt đứng của ngôi chánh điện. Các đầu cột ở đây được trang trí bằng hình ảnh nữ thần Kâyno với đôi cánh. Tượng nữ thần Kâyno được thể hiện trong tư thế vươn lên, giữ diềm mái, tạo sự nối giao giữa hướng đứng của cột và hướng ngang của mái.

• Xem thêm >>> AN GIANG – CẦN THƠ – LONG AN

Chánh điện của ngôi chùa rộng rãi, mát mẻ, với tổng cộng 16 hàng cột lớn. Tất cả các cột được trang trí, đắp nổi các hình ảnh tương truyền của văn hóa Khmer. Hai bức tường ở hai bên chứa nhiều bức tranh vẽ tường thuật về cuộc đời của Đức Phật Thích Ca từ lúc sinh ra cho đến khi đắc đạo. Sự đặc biệt hơn nữa khi các bức tranh được tạo hình từ mảnh vỡ chén và đĩa, tạo nên một vẻ đẹp độc đáo.

Gian thờ là nơi tập trung 20 tượng Phật đa dạng về tư thế đứng, nằm, ngồi, được bố trí một cách mỹ thuật và hợp lý. Không khí trong gian thờ tràn ngập mùi hương hương thảo, ánh sáng từ các ngọn nến lung linh theo nhịp điệu của gió nhẹ, tạo thêm sự tôn nghiêm cho ngôi chùa.

Ở trung tâm sân của Chùa Chén Kiểu đứng cột cờ, với hình tượng rắn thần Nagar xòe 5 đầu sống động, nhắc nhở câu chuyện rắn xòe đầu che mưa cho Đức Phật khi người tọa thiền. Rắn thần Nagar được coi là một mô típ trang trí quan trọng trong nghệ thuật điêu khắc của Phật giáo Khmer. Người Khmer ở Sóc Trăng và vùng Nam bộ nói chung, đã chịu ảnh hưởng từ Phật giáo Ấn Độ, khiến cho Phật giáo Tiểu thừa trở thành tôn giáo chính, điều hướng tinh thần của họ. Điều này giải thích vì sao họ chỉ thờ Phật Thích Ca mà không thờ các vị Quan Âm hay Bồ Tát khác. Hơn nữa, người Khmer tin rằng tổ tiên của họ có nguồn gốc từ mẹ rắn, từ đó có sự kính trọng và tín ngưỡng đối với hình ảnh của rắn thần, thể hiện trong ngôi chùa.

Phía sau chùa là Khu vườn Phật Thích Ca giảng đạo và nhập Niết bàn. Khu vực này bao gồm nhiều tượng Phật lớn nhỏ, tường thể hiện một cách sinh động quá trình cuộc đời, tìm kiếm chân lý và giác ngộ của đức Phật Thích Ca.

• Xem thêm >>> TIỀN GIANG – CẦN THƠ – CÀ MAU – BẠC LIÊU – SÓC TRĂNG

Những trải nghiệm thú vị tại chùa Chén Kiểu

Chùa Chén Kiểu là một ngôi chùa nổi tiếng tọa lạc tại Sóc Trăng, đóng vai trò quan trọng trong đời sống tâm linh của người dân và cộng đồng người Khmer. Đây là điểm đến thiêng liêng để tìm kiếm sự thanh bình và an lạc. Bước vào Chùa Chén Kiểu, du khách không chỉ được khám phá kiến trúc độc đáo của ngôi chùa, mà còn có cơ hội hiểu rõ hơn về văn hóa độc đáo của người Khmer.

Đối với những người yêu thích khám phá và thưởng thức kiến trúc cổ điển, Chùa Chén Kiểu là một điểm dừng chân lý tưởng. Mọi góc cạnh trong ngôi chùa đều mang đậm chất nghệ thuật, tạo nên những bức hình độc đáo và ấn tượng, đảm bảo sẽ thu hút nhiều lượt thích và chia sẻ trên mạng xã hội.

Khi tham quan ngôi chùa, du khách không chỉ được trải nghiệm tác phẩm nghệ thuật tuyệt vời mà còn có cơ hội thưởng thức các món đặc sản độc đáo của Sóc Trăng. Các quầy hàng trưng bày những sản phẩm như khô cá đa dạng, rau củ quả tươi ngon được trồng tại xã Đại Tâm cùng với các sản phẩm đặc sản khác từ các địa phương trong tỉnh. Mọi sản phẩm được trình bày một cách hợp lý và bắt mắt, tạo nên không gian mua sắm hấp dẫn.

Chùa Chén Kiểu không chỉ là điểm hành hương tâm linh quan trọng mà còn là một địa điểm du lịch văn hóa thu hút du khách yêu thích khám phá và tìm hiểu về di sản văn hóa độc đáo của người Khmer.