Bảo tàng Quang Trung – Ngược dòng lịch sử

Bảo tàng Quang Trung là một trong các bảo tàng lịch sử nổi tiếng tại Bình Định, nơi đây gắn liền với cuộc khởi nghĩa Tây Sơn, là một trong số các cuộc khởi nghĩa giải phóng dân tộc thành công nhất nước ta. Bảo tàng Quang Trung Quy Nhơn là nơi lưu giữ lại những hiện vật lịch sử một thời về người anh hùng “áo vải cờ đào” Quang Trung và những danh tướng khác của cuộc khởi nghĩa.

Cùng cẩm nang du lịch Saco Travel tìm hiểu về những thông tin liên quan đến điểm đến du lịch Quy Nhơn | Bảo tàng Quang Trung – Ngược dòng lịch sử nhé!

• Giới thiệu Bảo tàng Quang Trung

Bảo tàng Quang Trung là bảo tàng mang trên mình tên gọi của người anh hùng có công trong cuộc khởi nghĩa giải phóng dân tộc – Quang Trung. Nơi đây không chỉ lưu giữ lại những hiện vật lịch sử giá trị liên quan đến cuộc khởi nghĩa Tây Sơn mà còn là nơi lưu giữ khá đầy đủ về những dấu tích của ba anh em nhà họ Nguyễn (Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ). Bảo tàng Quang Trung được xem là bảo tàng danh nhân lớn nhất, thu hút đông đảo khách du lịch mọi nơi đến tham quan, thăm viếng, tìm hiểu về lịch sử.

• Bảo tàng Quang Trung ở đâu?

Bảo tàng Quang Trung Quy Nhơn cách trung tâm thành phố Quy Nhơn khoảng 45km về phía Tây Bắc theo đường quốc lộ 19, tọa lạc tại địa chỉ làng Liên Mỹ, Tây Sơn, Bình Định. 

Thời gian hoạt động của bảo tàng là từ 7:00 đến 11:30 sáng và 1:30 đến 5:00 chiều các ngày trong tuần. Nếu du khách đến ngoài giờ hoạt động của bảo tàng, du khách cần liên hệ trước với giám đốc, bạn quản lý của bảo tàng để xin ý kiến chỉ đạo, sắp xếp.

1. Lịch sử hình thành Bảo tàng Quang Trung

Bảo tàng Quang Trung được hình thành trên nền nhà cũ của gia tộc Nguyễn Huệ. Lúc bấy giờ, dưới sự lãnh đạo của ba anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ, đã đưa phong trào Tây Sơn trở thành phong trào giải phóng dân tộc thành công.

Năm 1958, dưới sự góp sức của đông đảo người dân địa phương thì điện thờ Tây Sơn Tam Kiệt được chính thức khởi công xây dựng và hoàn thành vào năm 1960 trên nền nhà cũ của ba anh em nhà Tây Sơn. Đến năm 1978 toàn bộ khuôn viên của bảo tàng được xây dựng trên diện tích 95.000m2. Với lối kiến trúc trang nghiêm, hoài hòa với cảnh quan thiên nhiên, vừa cổ kính, vừa hiện đại. Năm 1979, khu điện thờ chính Tây Sơn Tam Kiệt, cây me, giếng nước được xếp hạng di tích cấp Quốc gia.

Bảo tàng Quang Trung nổi bật không chỉ vì lối kiến trúc điện thờ đặc sắc mà còn về những giá trị lịch sử và nhân văn của nó mang lại. Tương truyền, trước sự trả thù của nhà Nguyễn người dân Tây Sơn vẫn tri ân, tưởng nhớ về ba người anh hùng “áo vải cờ đào” nên đã xây dựng đền thờ trên chính nền đất nhà cũ của ba anh em. Việc thờ phụng cũng không được suôn sẻ, họ phải bí mật thờ Tây Sơn Tam Kiệt bên cạnh thần Thành hoàng nhằm che mắt. Sau nhiều lần bị phát hiện, đình bị phá thì xây miếu, miếu bị phá thì xây điện, điện bị phá lại xây đền thờ, … cứ như vậy mag đền thờ Tây Sơn Tam Kiện tồn tại cho đến bây giờ và trở thành Bảo tàng Quang Trung Quy Nhơn.

• Kiến trúc tổng thể của Bảo tàng Quang Trung

Bảo tàng Quang Trung thiết kế với cấu trúc 9 phòng trưng bày lưu niệm, với trên 11.000 hiện vật quan trọng có liên quan mật thiết với cuộc khởi nghĩa Tây Sơn và ba anh em Nguyễn Nhạc – Nguyễn Huệ – Nguyễn Lữ.

Trước sân bảo tàng là cổng tam quan, kế đó là nhà bia ghi công của anh hùng Quang Trung bằng chữ quốc ngữ. Chính điện được chia thành ba gian: Gian giữ thờ Nguyễn Huệ, Gian bên tái thờ Nguyễn Nhạc, Gian bên phải thờ Nguyễn Lữ. Hai đầu hồi của điện đặt bàn thờ các văn thần – võ sĩ nhà Tây Sơn như Bùi Thị Xuân, Ngô Thì Nhậm, Trần Quang Diệu, Ngô Văn Sở, Trần Văn Kỷ, Võ Văn Dũng…

Bảo tàng được thiết kế với bố cục cân đối, tỏa tròn ra bốn hướng và quy tụ vào điểm giữa – nơi đặt tượng đài của vua Quang Trung. Khi nhìn từ xa, Bảo tàng Quang trung mang trên mình dáng dấp cổ xưa với những lớp mái ngói đỏ, cong, chạm khắc những hình thù uốn lượn, điêu nghệ.

Lúc đầu đình được xây dựng với lối kiến trúc kiểu nhà mái lá của miền Trung, có tiền đường, hậu tẩm, mái tranh, vách đất… Nội thất trang trí theo nghi thức đình làng miền Trung. Nhà tiền thờ Thành hoàng, nhà hậu tẩm thờ Tây Sơn Tam Kiệt.

Cho đến nay, khi đến Bảo tàng Quang Trung, du khách vẫn còn bắt gặp hình ảnh cây me, giếng nước, được xem là 2 di tích có từ thời Hồ Phi Phúc – thân sinh của ba anh em nhà Tây Sơn – Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ. Giếng nước với đường kính khoảng 0.9m, nguyên tác là giếng nước gia đình, nông và được làm bằng đá ong, sau này do dân làng trùng tu lại để sử dụng nước sinh hoạt cho cả làng. Cây me cổ to lớn với chu vi gốc cây lên đến 3.5m, tỏa bóng mát một góc vườn.

• Bảo tàng Quang Trung có gì?

Đến với Bảo tàng Quang Trung Quy Nhơn, du khách ngoài tìm hiểu về những giá trị lịch sử dân tộc của nghĩa quân Tây Sơn anh dũng, nghe thuyết minh về vị anh hùng Nguyễn Huệ, về các hiện vật còn lưu giữ tại đây. Du khách còn có thể tham gia xem hai chương trình hết sức đặc sắc được tổ chức tại đây:

• Show biểu diễn nhạc võ Tây Sơn

Nhạc võ Tây Sơn được xem là một trong các văn hóa độc đáo của tỉnh Bình Định, xuất phát từ phong trào của người nông dân vào cuối thế kỷ 18. Là loại võ nhạc nhằm nâng cao tinh thần sĩ khí của ba quân trong luyện tập và chiến đấu. Ngoài ra trong cuộc khởi nghĩa Tây Sơn, tiếng võ nhạc được xem là một trong những yếu tố quan trọng tạo nên cuộc chiến thắng thần tốc và oanh liệt của nghĩa quân Tây Sơn.

Nhạc võ Tây Sơn gồm một bộ 12 cái trống để tượng trưng cho 12 con giáp, được dựng thành dàn, 3 hàng từ lớn đến bé. Một bài trống gồm 3 hồi: Xuất trận – Xung trận hãm hành – Ca khúc khải hoàn. Nhưng điểm đặc biệt ở đây là không hề có hồi trống thu quân, có lẽ vì cuộc đời thân trinh của người anh hùng “áo vải” chưa một lần thất trận, chưa một lần phải thu quân, cứ chiến thắng liên tiếp như cái cách mà hồi trống dồn dập không dừng. Người nghệ nhân đánh trống mang đến cho người nghe những khung bật cảm xúc có khi dồn dập bức tim, khi lại hào hùng phấn chấn, có khi lại như mưa rfo thác đổ…

Trong show này, đi đôi với nhạc là võ, những bài quyền truyền thống hết sức điêu nghệ được thể hiện song song trên nền nhạc trống.

• Show xem phim 3D về cuộc khởi nghĩa Tây Sơn – Người anh hùng áo vải cờ đào

Đây là một bộ phim ngắn được dàn dựng lại một cách công phu về người anh hùng Quang Trung – Nguyễn Huệ. Đây là phòng chiếu phim 3D hiện đại với các bộ phim như: Tây Sơn tụ nghĩa, Chiến thắng Rạch Gầm – Xoài Mút, Đại phá quân Thanh…

Tại Bảo tàng Quang Trung Quy Nhơn còn là nơi diễn ra các lễ hội như: Hiệp kỵ Tây Sơn (15/11 âm lịch), Giỗ trận Đống Đa (5 tháng giêng âm lịch), Kỵ Quang Trung hoàng đế (29/7 âm lịch). Đặc biệt Giỗ trận Đống Đa là lễ hội được đông đảo người dân, du khách cả nước đến tham dự, thăm viếng điện thờ, cảnh quan, thắp hương tưởng niệm, tri ân những người đã khuất.

Đến thăm Bảo tàng Quang Trung, du khách như được ngược dòng lịch sử, sống lại với tinh thần thượng võ, kiên cường, bất khuất, dũng cảm, một lòng yêu nước thương dân thông qua những hình ảnh, hiện vật còn sót lại của nghĩa quân Tây Sơn.

Với những thông tin về điểm đến du lịch Quy Nhơn | Bảo tàng Quang Trung – Ngược dòng lịch sử, Saco Travel mong rằng sẽ đem lại nguồn thông tin bổ ích cho du khách khi đến du lịch Quy Nhơn nói chung và đến tham quan Bảo tàng Quang Trung Quy Nhơn nói riêng.