Vẻ đẹp tuyệt mỹ của chùa Hoa Yên, Yên Tử

Chùa Hoa Yên, trước đây được gọi là Vân Yên (mây khói), mang ý nghĩa mô tả nơi linh thiêng nằm trên đỉnh núi, mây phủ quanh năm, tạo cảm giác như mây lững lờ trôi, trắng nhẹ như mây khói bao phủ núi. Nằm ở độ cao 535m so với mực nước biển, ngôi chùa này là ngôi chùa chính của hệ thống chùa ở Yên Tử. Chùa Hoa Yên có lịch sử hơn 700 năm và ban đầu chỉ là một thảo am được Đế Nhất Tổ Trần Nhân Tông dùng để giảng đạo.

Từ khi Vua Lê Thánh Tông viếng thăm cảnh đẹp nơi đây, chùa được đổi tên thành Chùa Hoa Yên để tôn vinh vẻ đẹp hoa tươi tỏa sắc. Xuyên suốt lịch sử, chùa đã trải qua nhiều giai đoạn xây dựng và phát triển. Từ thời Đệ Nhị Tổ Pháp Loa, nơi đây đã được xây dựng khang trang và toàn diện hơn, bao gồm tiền đường, thượng điện để thờ Phật, viện Phù Đồ, lầu trống, lầu chuông, nhà dưỡng tăng, nhà khách nghỉ,… tạo thành một quần thể kiến trúc to lớn. Cả ba vị Tổ Trúc Lâm đều từng trụ trì tại Chùa Hoa Yên, khiến nơi đây trở thành một kỳ quan với tháp biếc cao ngất ngưởng và lầu son với mái rộng thênh thênh.

Nếu bạn đang tìm kiếm một điểm đến linh thiêng và hấp dẫn để thăm viếng, Chùa Hoa Yên chắc chắn là một lựa chọn tuyệt vời. Với kiến trúc độc đáo và tầm nhìn tuyệt vời từ độ cao, đây là nơi bạn có thể trải nghiệm sự thanh tịnh và hòa mình vào thiên nhiên hùng vĩ của núi non Yên Tử.

Sự hình thành của chùa Hoa Yên

Chùa Hoa Yên, hay còn gọi là Vân Yên là ngôi chùa linh thiêng do Thiền sư Hiện Quang khai sơn. Thiền sư Hiện Quang là đệ tử nối pháp của Thiền sư Thường Chiếu. Sau đó, các vị Thiền sư tiếp theo như Quốc sư Trúc Lâm, Quốc sư Đại Đăng, Thiền sư Tiêu Diêu, Thiền sư Huệ Tuệ, và Đại Đầu Đà Trúc Lâm (Điều Ngự Giác Hoàng Trần Nhân Tông) đã theo sau và đóng góp vào sự phát triển của chùa.

Lịch sử chùa Hoa Yên ban đầu chỉ là một Am thất nhỏ, với tên gọi Vân Yên, với ý nghĩa mô tả nơi tận trên đỉnh núi cao, quanh năm mây phủ, mây trôi lững lờ, trắng nhẹ như mây khói trên núi. Trước khi vua Trần Nhân Tông lên Yên Tử tu hành, chùa đã được xây dựng bởi các nhà sư thời Lý, với mái chùa lợp bằng lá cây rừng. Vua Trần Nhân Tông đã mở các lớp truyền yếu kỷ thiền tông cho các đệ tử Pháp Loa, Huyền Quang, Bảo Sái, Pháp Không và nhiều đệ tử khác tại chùa.

Năm 1317, Pháp Loa trở thành Đệ nhị Tam Tổ và chùa Hoa Yên được xây dựng. Với sự nguy nga, nơi này đã trở thành một quần thể kiến trúc rộng lớn. Khi vua Lê Thánh Tông viếng thăm, ông đã đổi tên chùa từ Vân Yên thành chùa Hoa Yên vì thấy cảnh sắc tươi tốt, muôn hoa đua nở.

Thời Nguyễn, chùa đã bị hoả hoạn và chỉ còn lại phế tích, nhưng cuối năm 2002, Hoa Yên được xây dựng lại trên nền chùa thời Trần. Chùa có Tiền Đường, Hậu Cung, Tả vu Lầu Chuông, Hữu vu Lầu Trống và nhà thờ Tổ, tạo nên không gian kiến trúc độc đáo. Chùa còn có nhà dưỡng tăng ni hai bên và các hoành phi, cửa võng, tượng pháp đều được trang trí công phu. Trước tòa Tam bảo, có Lầu hương bằng đồng.

• Xem thêm >>> HÀ NỘI – HẠ LONG – NINH BÌNH – SAPA 6N5Đ

Chùa Hoa Yên là nơi tu hành, thành đạo và truyền thừa của các thế hệ Tổ Thiền Trúc Lâm Yên Tử. Nơi đây thu hút đông đảo du khách tìm kiếm bình an tinh thần và cơ hội tìm hiểu về lịch sử và văn hóa của Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử.

Chùa Hoa Yên đã chứng kiến hơn 700 năm lịch sử với sự xuất hiện của nhiều nhân vật quan trọng, từ các hoàng đế, vương hầu, các nhà lãnh đạo quốc gia, cho đến các bậc thiện trí thức và danh nhân. Nơi đây đã từng được các vị Đệ Tam Tổ và Huyền Quang trụ trì và truyền đạo. Câu chuyện oan tình với nàng Điểm Bích cũng đã diễn ra ở Hoa Yên, tạo nên một huyền thoại lãng mạn và đặc biệt cho nơi này.

Mặc dù chùa cổ đã không còn tồn tại, nhưng nơi đây đã được xây dựng lại và tôn tạo như ngày nay. Kiến trúc của chùa Hoa Yên mang phong cách “đinh”, với 5 gian tiền đường và hậu cung được xây dựng vào thời kỳ Nguyễn.

Vị trí của chùa Hoa Yên cũng là điểm nhấn đáng chú ý. Tọa lạc ở đầu rồng của núi, chùa nằm giữa núi nhô ra như trán, mũi, hàm rồng. Tháp Tổ trong chùa trông giống như đôi mắt rồng, hai dãy núi vươn về phía tây và đông, ôm lấy con đường hành hương dưới chân núi Giải Oan như đôi cánh tay rồng.

Giá trị văn hóa và lịch sử của chùa Hoa Yên

Chùa Hoa Yên là một nơi tâm linh đáng trân trọng, nằm ở giao hội của trục linh (trục tung) và trục tú (trục hoành), theo luật phong thủy, tạo nên vị trí đất quý hiếm. Nơi đây còn lưu giữ nhiều di vật quý giá như gạch hoa cúc, ngói mũi hài kép từ thời Trần, và những bức phù điêu trên đá với hình sư tử, đầu rồng, bệ tượng tam thế, chậu hoa, tay vịn tầng bậc, đá trang trí kiến trúc (khối chạm rồng cuộn, khối chạm nghê). Các hiện vật mang nét nghệ thuật đặc sắc từ thời Lê Trung Hưng – thế kỷ XVII, đem lại một không gian lịch sử và nghệ thuật đa dạng cho du khách.

• Xem thêm >>> HÀ NỘI – HẠ LONG – NINH BÌNH 3N2Đ

Một trong những điểm nhấn đáng chú ý của chùa là 3 cây đại trên 700 tuổi với gốc to lớn và cành đan vào nhau khỏe khoắn. Tán lá của cây nở bung mang những chùm hoa trắng, làm tô thắm cảnh quan chùa, tạo nên khung cảnh yên bình và thanh tịnh.

Chùa Hoa Yên đã trải qua nhiều giai đoạn xây dựng và tôn tạo lại trong lịch sử, từ thời Trần cho đến thời Nguyễn. Vào cuối năm 2002, chùa Hoa Yên đã trải qua quá trình xây dựng lại với cấu trúc gần giống hình chữ “quốc”, được gọi là “nội công ngoại quốc”. Điều này tạo nên sự kết hợp tinh tế giữa các phong cách kiến trúc cổ điển và hiện đại.

Ngoài chùa Hoa Yên, còn có chùa Phổ Đà Quan Âm Bồ Tát và 6 ngọn tháp còn khá nguyên vẹn gần đó. Cạnh chùa có tháp độ nhân Mỹ Lệ xây bằng gạch tráng men xanh từ thời Trần, là một trong những điểm đến lịch sử thú vị.

Kiến trúc độc đáo của chùa

Chùa Hoa Yên là một kiệt tác kiến trúc đậm chất văn hoá thời Lý và Trần. Với hình dáng hài hoà và tinh tế, chùa mang hình chữ “Công” được làm bằng gỗ lim và mái lợp ngói mũi hài kép. Trên nóc chùa, riềm bò nóc trang trí hình hoa thị, hai con Rồng miệng há to ngậm hai đầu bờ nóc bờm giống sóng nước vân mây uốn cong lên mềm mại, tạo nên một không gian tôn nghiêm và trang trọng.

Hệ thống cánh cửa bức bàn để mộc trơn không trang trí, thể hiện sự đơn giản và trang nhã của kiến trúc chùa. Nền chùa được xây bằng đá và cao hơn sân, được kết cấu bậc tam cấp, hai bên lan can đặt hai con Rồng đá theo phong cách kiến trúc thời Trần, tạo nên sự hài hoà và uy nghiêm của ngôi chùa.

• Xem thêm >>> HÀ NỘI – HẠ LONG – NINH BÌNH – SAPA 5N4Đ

Phía trước chùa là ba cây Đại cổ kính trên 700 năm tuổi, tạo nên một khung cảnh thanh tịnh và thiêng liêng. Bên phải và bên trái sân chùa là hai cây Sung cổ, mang ý nghĩa là món ăn chay của các Thiền sư tu hành ở Yên Tử.

Bên trong chùa, tượng thờ được bài trí theo truyền thống của chùa Việt và Phật giáo Đại thừa. Nhà thờ Tổ bao gồm 7 gian, trong đó 5 gian để bày tượng thờ và 2 gian để đồ thờ và tế khí.

Chùa Hoa Yên không chỉ là một di tích lịch sử với nền văn hoá phong phú, mà còn là một điểm đến tâm linh hấp dẫn và thanh tịnh cho du khách đến thăm. Kiến trúc độc đáo và cảnh sắc thiên nhiên tươi tốt làm nên sự hài hoà và lôi cuốn của ngôi chùa này.

Những kết hợp văn hóa và kiến trúc độc đáo, cùng với giá trị tâm linh và lịch sử, khiến chùa Hoa Yên trở thành điểm đến hấp dẫn và thiêng liêng trong hành trình tìm hiểu về nền văn hóa và tâm hồn của Việt Nam.